1. Thời kỳ trước tháng 6/1983: Phòng Quản lý Ruộng đất, thuộc Uỷ ban hành chính tỉnh Thanh Hoá, từ cuối năm 1960 - 6/1983 Phòng Quản lý ruộng đất, trực thuộc Ty Nông nghiệp Thanh Hoá. Các ông Trưởng phòng thời kỳ này gồm: ông Lê Quang Tiếp, ông Hoàng Đức Thắng (1971-1972), ông Lê Huy Ái. Đội ngũ cán bộ công chức, viên chức giai đoạn này khoảng 20 người, lúc cao nhất đến 40 người, trong đó bộ phận phân tích nông hoá thổ nhưỡng trên 20 người.

 2. Từ tháng 6 năm 1983 đến tháng 9 năm 1994: Ban Quản lý Ruộng đất trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hoá, trên cơ sở bộ máy của Phòng Quản lý Ruộng đất thuộc Ty Nông nghiệp và cán bộ từ Ban phân vùng Quy hoạch thuộc Uỷ ban Kế hoạch tỉnh. Ban Quản lý Ruộng đất có chức năng, nhiệm vụ tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai, bao gồm: điều tra, khảo sát và phân bố các loại đất; thống kê, đăng ký đất; quy hoạch sử dụng đất; giao đất, thu hồi đất, trưng dụng đất; thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các chế độ, thể lệ quản lý việc sử dụng đất; giải quyết các tranh chấp về đất; quy định các chế độ, thể lệ để quản lý việc sử dụng đất và tổ chức việc thực hiện các chế độ, thể lệ này

- Tổ chức bộ máy của Ban gồm: Phòng Hành chính tổng hợp, phòng Thanh tra - Pháp chế, phòng Điều tra cơ bản, phòng Đăng ký thống kê; do yêu cầu của công tác đo đạc lập bản đồ địa chính tháng 01/1994 Đội Đo đạc - Bản đồ được tách ra từ phòng Điều tra cơ bản. Số lượng cán bộ, công chức, viên chức khoảng 40 người.

- Lãnh đạo Ban thời kỳ này:

+ Trưởng Ban: Ông Lê Bạch Lan, nguyên PCT UBND tỉnh (6/1983- 2/1989); ông Lê Huy Ái (3/1989 - 9/1994).

+ Phó trưởng Ban: Ông Lê Huy Ái (7/1983 - 2/1989); ông Nguyễn Xuân An (9/1989 - 9/1994); bà Bùi Thị Hiền (10/1989 - 9/1994).

 3. Từ tháng 9/1994 đến tháng 7/2003: Sở Địa chính trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hoá (được thành lập theo Quyết định số 1039 TC/UBTH ngày 20/9/1994 của chủ tịch UBND tỉnh), trên cơ sở bộ máy tổ chức hiện có của Ban Quản lý ruộng đất Thanh Hoá. Sở là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đất đai, bao gồm: Điều tra, khảo sát, đo đạc, phân hạng đất đai và lập bản đồ địa chính; qui hoạch và kế hoạch hoá việc sử dụng đất đai; qui định các chế độ, chính sách về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức việc thực hiện các chế độ, chính sách này; giao đất và thu hồi đất; đăng ký đất đai, lập và giữ sổ địa chính, thống kê đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; thanh tra việc chấp hành các chế độ, thể lệ về quản lý sử dụng đất đai; giải quyết các tranh chấp đất đai.

- Cơ cấu tổ chức gồm: Phòng Tổ chức - Hành chính - Tổng hợp, phòng Kế hoạch - Tài chính, phòng Đo đạc - Bản đồ, phòng Thanh tra - Pháp chế, phòng Đăng ký thống kê; 02 đơn vị sự nghiệp: Đoàn Đo đạc Bản đồ và Quy hoạch; Trung tâm Thông tin- Lưu trữ địa chính (từ tháng 4/1997 trở về trước là Bộ phận Thông tin lưu trữ địa chính). Số lượng cán bộ, công chức, viên chức thời kỳ này lúc cao nhất 80 người.

- Lãnh đạo Sở thời kỳ này:

+ Giám đốc Sở: Ông Lê Huy Ái (9/1994 - 02/1999), ông Nguyễn Văn Tiếu (3/1999 - 7/2003).

+ Phó Giám đốc Sở: Ông Nguyễn Văn Tiếu (4/1996 - 02/1999), ông Nguyễn Xuân An (9/1994 - 02/2000); ông Vũ Đình Xinh (10/1999 - 7/2003), ông Lê Thanh Hà (10/1999-11/2002), ông Nguyễn Hanh Thành (11/1999-7/2003), bà Bùi Thị Hiền (9/1994 - 7/2003).

 4. Từ tháng 7/2003 đến nay: Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hoá (được thành lập theo Quyết định số 2434/2003/QĐ-UB ngày 28/7/2003 của UBND tỉnh) trên cơ sở bộ máy tổ chức hiện có của Sở Địa chính và tiếp nhận bàn giao các tổ chức thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản từ Sở Công nghiệp, tài nguyên nước từ Sở Nông nghiệp và PTNT, môi trường từ Sở Khoa học - Công nghệ và Môi trường. Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân tỉnh, chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường, khí tượng thuỷ văn, đo đạc bản đồ trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật.

- Cơ cấu tổ chức bộ máy của Sở hiện nay:

+ 11 đơn vị quản lý nhà nước: Văn phòng Sở, Thanh tra Sở, Phòng Đo đạc - Bản đồ và Viễn thám, Phòng Chính sách đất đai (từ tháng 9/2008 trở về trước là phòng Đăng ký thống kê), Phòng Quản lý đất đai (trước đây là phòng Quy hoạch - Kế hoạch; từ tháng 9/2006 - 9/2008 là Phòng Giao đất - Thuê đất), Phòng Tài nguyên khoáng sản và Phòng Tài nguyên nước (được tách ra từ phòng Quản lý tài nguyên nước và khoáng sản từ tháng 9/2006), Chi cục Bảo vệ môi trường (được thành lập theo Quyết định số: 987/QĐ-UBND ngày 18/4/2009 của Chủ tịch UBND tỉnh). Thay cho tên cũ trước đây là Phòng Quản lý môi trường), Chi cục Biển và Hải đảo, Khí tượng thủy văn và Biến đổi khí hậu (được thành lập theo Quyết định số: 10/2023/QĐ-UBND ngày 20/03/2023 của UBND tỉnh). Thay đổi cho tên cũ là Chi cục Biển và Hải đảo (được thành lập theo Quyết định số: 649/QĐ-UBND ngày 04/03/2011 của UBND tỉnh). Trước đây là Phòng Biển, Hải đảo và KTTV), Phòng Pháp chế (thành lập tháng 9/2010), Phòng Tài chính - Kế hoạch (thành lập tháng 3/2014).

+ 7 đơn vị sự nghiệp, gồm: Trung tâm Dữ liệu thông tin tài nguyên và môi trường (được thành lập theo Quyết định số: 827/QĐ-UBND ngày 28/02/2024 của Chủ tịch UBND tỉnh) thay đổi cho tên cũ là Trung tâm Công nghệ thông tin (được thành lập theo Quyết định số: 2662/QĐ-UBND ngày 12/08/2011 của Chủ tịch UBND tỉnh) và (từ tháng 9/2008 trở về trước là Trung tâm Thông tin Tài nguyên và Môi trường), Đoàn Đo đạc Bản đồ và Quy hoạch, Văn phòng Đăng ký đất đai (được thành lập theo Quyết định số: 2829/QĐ-UBND ngày 16/07/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh) thay đổi cho tên cũ là Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất (thành lập tháng 6/2005), Trung tâm Quan trắc và Bảo vệ môi trường (được thành lập theo Quyết định số: 3092/QĐ-UBND ngày 30/10/2006 của Chủ tịch UBND tỉnh), Đoàn Mỏ - Địa chất (được thành lập theo Quyết định số: Quyết định 955/QĐ-UBTH ngày 12/08/1988 của Chủ tịch UBND Tỉnh). Tiếp nhận từ Sở Công nghiệp tháng 4/2004), Quỹ Bảo vệ môi trường (thành lập tháng 12/2011), Trung tâm Phát triển quỹ đất (tiếp nhận từ UBND tỉnh tháng 11/2013).

- Đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, lao động của Sở trong thời kỳ này liên tục được tăng thêm. Khi thành lập Sở, tháng 8/2003 có 77 người, đến nay đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có 686 người (năm 2022): 92 biên chế công chức hành chính nhà nước, 357 biên chế sự nghiệp, và 237 lao động hợp đồng tại các đơn vị sự nghiệp.

- Lãnh đạo Sở thời kỳ này:

+ Giám đốc Sở: Ông Nguyễn Văn Tiếu (từ 8/2003-07/2005); ông Vũ Đình Xinh (từ 01/2006 - 09/2015); ông Đào Trọng Quy (từ 05/2017 -11/2020); ông Phạm Tiến Dũng (từ tháng 12/2020 đến hết tháng 05/2022); ông Mai Nhữ Thắng (từ 06/2022-08/2022); ông Lê Sỹ Nghiêm (từ 08/2022 đến nay)

+ Phó Giám đốc Sở: Ông Nguyễn Hanh Thành (từ 08/2003 - 07/2007), bà Bùi Thị Hiền (từ 08/2003 - 11/2005), ông Vũ Đình Xinh (từ 08/2003-12/2005), bà Nguyễn Thị Thuỷ (từ tháng 02/2019), ông Bùi Huy Hiền (từ 07/2007 - 05/2014), ông Trần Quang Trung (từ 07/2007 - 03/2011), ông Lưu Trọng Quang (từ tháng 05/2010 đến tháng /2023, phụ trách Sở từ tháng 10/2015 - 05/2017), ông Hoàng Như Đức (từ 08/2010 - 12/2011), ông Nguyễn Minh Châu (từ 12/2011 - 12/2020), ông Hoàng Văn Thế (từ 12/2011 - 09/2020), ông Phạm Tiến Dũng (từ 01/2014 - 11/2020), ông Phùng Đình Ảnh (từ 07/2014 - 06/2017 và 01/2021 - 03/2023), ông Nguyễn Khánh Toàn (từ 04/2021 - đến nay), ông Phạm Văn Hoành (từ 04/2021 - đến nay), ông Lê Phương Nam (từ 11/2023 - đến nay).

Từ khi thành lập và quá trình phát triển đến nay, tiền thân là Phòng Quản lý Ruộng đất, sau đó là Ban Quản lý ruộng đất, Sở Địa chính và Sở Tài nguyên và Môi trường; trong từng giai đoạn, Sở luôn hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình, là cơ quan tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh thực hiện công tác quản lý nhà nước về tài nguyên môi trường và các lĩnh vực khác được giao. Đặc biệt giai đoạn từ năm 2003 đến nay, với chức năng, nhiệm vụ là cơ quan tham mưu đa ngành đa, lĩnh vực, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hoá đã tham mưu cho Uỷ ban nhân dân tỉnh quản lý có hiệu quả tài nguyên đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường, đo đạc và bản đồ, góp phần quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.