Tại huyện Hà Trung 22 giấy phép; huyện Đông Sơn 21 giấy phép; huyện Yên Định 17 giấy phép; Khu kinh tế Nghi Sơn và huyện Tĩnh Gia 14 giấy phép; huyện Cẩm Thuỷ 10 giấy phép; huyện Ngọc Lặc 07 giấy phép; huyện Như Thanh 05 giấy phép; huyện Thiệu Hoá 05 giấy phép; thị xã Bỉm Sơn 04 giấy phép; huyện Nga Sơn 04 giấy phép; huyện Bá Thước 03 giấy phép; các huyện còn lại 09 giấy phép.
Quá trình kiểm tra, theo dõi, Sở Tài nguyên và Môi trường nhận thấy rằng hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu xây dựng, giao thông, thuỷ lợi và dân dụng của các địa phương, các khu công nghiệp, khu kinh tế trọng điểm như thành phố Thanh Hoá, Khu kinh tế Nghi Sơn, khu đô thị Ngọc Lặc, khu công nghiệp Bỉm Sơn... góp phần phát triển nền kinh tế tỉnh nhà.
Hiện nay Sở Tài nguyên và Môi trường đang chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng và ban hành Quy chế “Đấu giá quyền khai thác cát và đá làm vật liệu xây dựng thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh” nhằm tăng thu ngân sách cho địa phương và cải cách thủ tục hành chính trong quản lý cấp phép. Trong khi đang trình UBND tỉnh phê duyệt Quy chế để làm cơ sở thực hiện, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh tạm dừng cấp mới giấy phép khai thác các mỏ đá vật liệu xây dựng theo Khoản 2 điều 41 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khoáng sản (thời gian cấp và gia hạn không quá 05 năm, công suất khai thác không quá 100.000m3/năm - không bắt buộc phải thăm dò). Chỉ xem xét cấp mới đối với những chủ đầu tư có công trình, dự án cụ thể được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sau khi dự án thực hiện xong thì giấy phép cũng hết hiệu lực và không xem xét cấp lại.
* Công tác quản lý cát, sỏi lòng sông.
Theo “Quy hoạch khảo sát, thăm dò, khai thác và sử dụng tài nguyên cát, sỏi lòng sông tỉnh Thanh Hoá đến năm 2015” đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 3350/2007/QĐ-UBND ngày 05/11/2007. Tổng trữ lượng cát tại sông Chu, sông Lèn, sông Mã thuộc phạm vi quy hoạch là 23.000.000 m3.
Căn cứ quy hoach và nhu cầu của các đơn vị, đến nay Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh cấp 07 giấy phép khai thác cát. Trong đó có 02 giấy phép phục vụ riêng cho công trình hồ chứa nước Cửa Đạt còn lại 05 giấy phép khác với tổng công suất khai thác hàng năm là 200.000m3/năm. Trong khi đó, theo kết quả tổng hợp báo cáo ngày 28/8/2009 của Sở Xây dựng, sản lượng cát được đưa vào sử dụng trong tỉnh năm 2009 khoảng 3.000.000 m3 (ba triệu mét khối). Do đó các đơn vị được cấp phép khai thác cát hợp pháp chỉ đáp ứng được một phần nhỏ so với nhu cầu sử dụng.
Hiện nay nhu cầu sử dụng cát ngày càng tăng mạnh do các công trình lớn của Nhà nước đang trong thời gian thi công, cụ thể như: Công trình Đại lộ Nam Sông Mã, các khu công nghiệp, khu đô thị trên địa bàn tỉnh đều cần sử dụng đến khoáng sản cát với số lượng khá lớn. Ngoài ra khoáng sản cát còn được vận chuyển ra các tỉnh lân cận như: Ninh Bình, Nam Định…cũng rất lớn mà không có biện pháp quản lý hữu hiệu vì vậy càng khuyến khích các hoạt động khai thác cát trái phép.
Trước tình hình trên, thời gian qua dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh. Sở Tài nguyên và Môi trường, các ngành, UBND các huyện đã có nhiều biện pháp kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm nhưng tình trạng khai thác, lập bến bãi kinh doanh cát trái phép vẫn diễn ra tại một số điểm nóng như: Khu vực chân cầu Đò Lèn thuộc địa bàn huyện Hà Trung và Hậu Lộc, Khu vực cầu Tào Xuyên thuộc huyện Hoằng Hoá, khu vực xã Quảng Châu, huyện Quảng Xương, khu vực xã Thiệu Khánh, xã Thiệu Thịnh, huyện Thiệu Hoá và Xã Quảng Tiến, Quảng Cư thị xã Sầm Sơn. Nguyên nhân chính là do sự chỉ đạo của UBND các huyện chưa cương quyết, các xã còn dung túng đôi khi còn buông lỏng quản lý, các ngành chưa có sự phối hợp tốt trong quản lý và xử lý. Để xử lý dứt điểm các hoạt động khai thác, kinh doanh bến bãi cát trái phép trên địa bàn, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành, UBND các huyện tập trung thực hiện các biện pháp hữu hiệu.
Thực hiện Chỉ thị số 29/2008/CT-TTg ngày 02/10/2008 của Thủ tướng Chính phủ về việc quản lý và cấp Giấy phép khai thác cát sỏi lòng sông áp dụng cho sông nhánh với công suất tối đa cho phép 5000 m3/năm, chỉ cấp phép với thời gian 06 tháng vào mùa khô; Hiện nay Sở Tài nguyên và Môi trường đang rà soát, xem xét các khu vực mỏ,… để tham mưu cho UBND tỉnh phân cấp quản lý cấp phép cho một số huyện có đủ điều kiện và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy định tại chỉ thị này./.