Luật BVMT năm 2014 đã kế thừa các nội dung của Luật BVMT năm 2005, đồng thời khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật BVMT năm 2005, luật hóa chủ trương của Đảng, bổ sung một số nội dung mới về bảo vệ môi trường nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong giai đoạn mới, đồng thời sắp xếp lại trật tự các chương, điều, câu chữ đảm bảo tính logic và khoa học, quy định cụ thể quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với môi trường. Luật bảo vệ môi trường năm 2014 gồm 20 chương và 170 điều (tăng 05 chương và 34 điều so với Luật BVMT 2005).
Luật BVMT 2014 quy định 08 nguyên tắc về BVMT (Luật BVMT 2005 có 05 nguyên tắc). Những nội dung đã được bổ sung như BVMT phải gắn kết với bảo tồn đa dạng sinh học, ứng phó biến đổi khí hậu, sử dụng hợp lý tài nguyên, giảm thiểu chất thải; bảo vệ môi trường phải gắn kết với bảo đảm quyền của trẻ em, thúc đẩy giới và bảo đảm mọi người có quyền được sống trong môi trường trong lành. Các chương, điều của Luật đã được xây dựng dựa trên các nguyên tắc này.
Luật BVMT 2014 bổ sung chính sách về nguồn vốn đầu tư, trong đó yêu cầu bố trí khoản chi riêng cho BVMT trong ngân sách với tỷ lệ tăng dần theo tăng trưởng chung; các nguồn kinh phí BVMT được quản lý thống nhất và ưu tiên cho các lĩnh vực trọng điểm trong BVMT (Khoản 5, Điều 5); gắn kết các hoạt động BVMT, bảo vệ tài nguyên với ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh môi trường; nhà nước ghi nhận, tôn vinh cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân có những đóng góp tích cực trong BVMT.
Luật BVMT 2014 có 16 khoản cấm trong Điều 7 và Luật BVMT 2005 cũng có 16 khoản cấm trong Điều 7. Tuy nhiên, nội dung khác biệt giữa điều quy định những hành vi bị nghiêm cấm giữa hai luật là: Luật BVMT 2014 cấm lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vượt quá quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền để làm trái về quản lý môi trường (Khoản 16, Điều 7). Như vậy, hành vi bị nghiêm cấm không chỉ ở những đối tượng của quản lý nhà nước mà còn là các đối tượng quản lý nhà nước. Ngoài ra, Luật BVMT 2014 đã không kế thừa khoản 16, Điều 7 của Luật BVMT 2005 quy định “các hành vị bị nghiêm cấm khác về BVMT theo quy định của pháp luật” để hạn chế sự lạm dụng nghiêm cấm trong quản lý BVMT.
Quy hoạch BVMT là nội dung hoàn toàn mới của Luật BVMT 2014. Quy hoạch BVMT phải được xây dựng phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, vì vậy phải phù hợp với chiến lược, quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quy hoạch sử dụng đất.
Luật BVMT 2014 đã quy định một chương riêng về ứng phó với biến đổi khí hậu. Với Chương IV về ứng phó với biến đổi khí hậu, lần đầu tiên đã luật hóa những quy định về ứng phó với biến đổi khí hậu trong mối liên quan chặt chẽ với BVMT.
Để bảo đảm tính hệ thống và toàn diện của lĩnh vực BVMT, Luật BVMT 2014 có chương riêng về bảo vệ môi trường biển và hải đảo tại Chương V, bao gồm quy định chung về BVMT biển và hải đảo, kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường biển và hải đảo, phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường biển và hải đảo. Luật TN&MT biển và hải đảo sẽ cụ thể hóa các quy định này và thống nhất với Luật BVMT 2014.
Ngoài ra, Luật BVMT 2014 còn có các quy định mới về bảo vệ môi trường đất, lưu vực sông, không khí, nước. Các khu vực phát triển kinh tế xã hội như khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu kinh doanh, dịch vụ tập trung, làng nghề đều có các chế định bảo vệ môi trường. Luật còn có các điều khoản quy định việc bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu, nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng, thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ, quản lý chất thải nguy hại, xử lý ô nhiễm, phục hồi và cải thiện môi trường.
Để triển khai thực hiện Luật bảo vệ môi trường năm 2014, Chính phủ đã ban hành các Nghị định: Nghị định số 18/2015/NĐ-CP, ngày 14/2/2015 quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường; Nghị định 19/2015/NĐ-CP, ngày 14/2/2015 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật bảo vệ môi trường.
Để triển khai đồng bộ, có hiệu quả Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã có Kế hoạch số 61/KH- UBND ngày 22/4/2015 về việc triển khai thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2014. Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức Hội nghị tập huấn Luật Bảo vệ môi trường năm 2014, đồng thời phối hợp các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến và triển khai thực hiện Luật BVMT năm 2014 đạt kết quả tốt nhất./.

Đ/c Lưu Trọng Quang, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường