Bên cạnh những mặt tích cực, sự tăng trưởng về kinh tế cùng với sự gia tăng dân số cũng tạo nên các áp lực về môi trường và sự gia tăng về các điểm nóng môi trường như: các bãi chôn lấp rác thải quá tải, không được xử lý hợp vệ sinh, các bệnh viện với hệ thống xử lý nước thải, lò đốt rác thải y tế đã xuống cấp không đảm bảo yêu cầu về môi trường, các CCN, làng nghề khai thác, chế biến khoáng sản, chế biến thủy hải sản, chăn nuôi gia súc, gia cầm, sản xuất bột giấy… không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung, thải trực tiếp ra môi trường, các cơ sở sản xuất kinh doanh coi nhẹ công tác bảo vệ môi trường gây ra nhiều bức xúc đối với người dân... Ngoài các điểm nóng về môi trường mới phát sinh trong thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh hiện còn nhiều các điểm tồn dư hóa chất thuốc BVTV những năm 1980 trở về trước, các điểm tồn dư này được đánh giá là ô nhiễm môi trường nghiêm trọng từ nặng đến rất nặng.

          Tính đến hết năm 2016, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có hơn 90 cơ sở nằm trong danh sách các cơ sở gây ô nhiễm môi trường (ONMT) nghiêm trọng, gồm: 28 bệnh viện, 45 Khu vực tồn lưu hoá chất bảo vệ thực vật, 06 làng nghề, 07 bãi chứa rác thải sinh hoạt, 04 cơ sở sản xuất và 01 khu vực bị ô nhiễm xăng dầu.  Xác định việc xử lý triệt để các cơ sở gây ONMT nghiêm trọng, đặc biệt là các dự án thuộc khu vực công ích là nhiệm vụ cấp bách trong công tác quản lý, xử lý và khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, đem lại môi trường trong lành cho người dân, UBND tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tích cực triển khai các biện pháp nhằm xử lý dứt điểm các cơ sở gây ONMT nghiêm trọng trên địa bàn. Thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành chủ động lập dự án xử lý triệt để ô nhiễm môi trường trình UBND tỉnh thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện. Mặc dù nguồn ngân sách của địa phương còn rất nhiều hạn chế trong khi phần lớn các cơ sở gây ONMT nghiêm trọng đều thuộc các khu vực công ích, việc xử lý đòi hỏi chi phí rất cao nhưng UBND tỉnh đã bố trí 50% ngân sách của tỉnh cùng với 50% ngân sách của Trung ương để xử lý dứt điểm một số cơ sở gây ONMT nghiêm trọng. Kết quả đến nay, đã có 29/91 cơ sở (chiếm hơn 30%) hoàn thành xử lý ô nhiễm và được rút ra khỏi danh mục cơ sở gây ONMT nghiêm trọng Năm 2016, UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường làm chủ đầu tư để thực hiện 07 dự án xử lý hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu. Hiện nay Sở đang phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện dự án. Các dự án sau khi  triển khai thực hiện đã được bàn giao cho địa phương để quản lý, sử dụng. Đối với các điểm tồn lưu hóa chất BVTV còn lại, trong thời gian chưa có nguồn kinh phí để thực hiện xử lý một cách triệt để, Sở đã phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh khảo sát, khoanh vùng, cô lập và cảnh báo cho nhân dân biết để tránh không tiếp xúc với khu vực bị ô nhiễm và có văn bản hướng dẫn các cơ sở, địa phương thực hiện các biện pháp khống chế ô nhiễm môi trường.

          Song song với công tác xử lý, khắc phục ô nhiễm môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh mở các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền phổ biến về tác hại do ô nhiễm từ hoá chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) tồn lưu đến sức khỏe và công khai thông tin về cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên các phương tiện thông tin đại chúng để nhân dân biết, đồng thời thực hiện các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu những tác động xấu do tác động của các điểm tồn lưu HCBVTV gây ra và cùng kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện.
          Nhằm thể hiện sự quyết tâm trong việc khắc phục, cải tạo môi trường các khu vực đã bị ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, cải thiện điều kiện sống của người dân, Sở đã tham mưu cho Ban cán sự Đảng UBND tỉnh trình BCH Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 05-NQ/TU ngày 18/8/2016 của BCH Đảng bộ tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BVMT đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 với mục tiêu đến năm 2020, 40% các  cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý triệt để và đến năm 2025, trên 80% phải được xử lý triệt để. Trên cơ sở yêu cầu của Nghị quyết số 05, UBND tỉnh đã xây dựng Chương trình hành động, đề ra các giải pháp và giao nhiệm vụ cụ thể cho các cấp, các ngành để đạt được các mục tiêu của Nghị quyết.
          Bên cạnh việc tham mưu cho UBND tỉnh trong việc quyết tâm xử lý các điểm ONMT nghiêm trọng, năm 2016, sự chỉ đạo quyết liệt và vào cuộc khẩn trương, tích cực trong việc giải quyết các đơn thư, khiếu nại, tố cáo, phản ánh của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, đơn vị về tình trạng ô nhiễm môi trường, đặc biệt là các sự cố môi trường nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh có thể được xem như kết quả đáng ghi nhận của Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa. Cụ thể như các sự việc cá chết hàng loạt trên sông Bưởi, huyện Thạch Thành, vùng cửa sông Lạch Bạng, huyện Tĩnh gia trong tháng 5, cá nuôi lồng chết hàng loạt tại khu vực ven biển xã Nghi Sơn, huyện Tĩnh Gia trong tháng 9 và sự cố ngao chết tại một số vùng nuôi trên địa bàn huyện Hậu Lộc và Hoằng Hóa trong tháng 12. Ngay sau khi nhận được phản ảnh về các vụ việc trên, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chủ động chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan tiến hành kiểm tra, xác minh các nguồn gây ô nhiễm và tiến hành lấy và phân tích mẫu để xác định nguyên nhân và mức độ ô nhiễm môi trườn để từ đó có những khuyến cáo kịp thời cho người dân giúp hạn chế đến mức thấp nhất các thiệt hại và kiến nghị với UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm do sự cố môi trường gây ra. Với sự vào cuộc khẩn trương và có trách nhiệm của ngành môi trường, các sự cố môi trường nghiêm trọng này đã được giải quyết kịp thời.
          Trong thời gian tới, ngoài việc tham mưu cho UBND tỉnh đẩy nhanh tiến độ xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa theo đúng lộ trình, với phương châm ” phòng ngừa là chính”,  Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa  xác định việc tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường tiếp tục là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm trong công tác bảo vệ môi trường cho chủ các cơ sở sản xuất kinh doanh, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, góp phần xây dựng Thanh hóa thành tỉnh phát triển, có môi trường sống trong lành./.   

              
  Lưu Trọng Quang

      Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa