P.V Báo Văn hóa & Đời sống đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Minh Châu- Phó Giám đốc Sở TN & MT xung quanh vấn đề này.
- P.V: Xin đồng chí cho biết, thực trạng BVMT trong khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh hiện nay?
- Ông Nguyễn Minh Châu: Trên địa bàn tỉnh đến nay có hơn 100 giấy phép khai thác khoáng sản còn hiệu lực. Hoạt động khai thác khoáng sản của các đơn vị đáp ứng được nhu cầu về sử dụng khoáng sản của tỉnh, giải quyết được nhiều việc làm cho người lao động, đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển nền kinh tế xã hội, tạo công ăn việc làm cho khoảng 10.000 người lao động có thu nhập ổn định. Hầu hết các mỏ được cấp phép hoạt động đúng quy định, đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường, có đủ hồ sơ như thiết kế khai thác, báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản cam kết bảo vệ môi trường, hàng quý các phòng, đơn vị chức năng của Sở đều có các đợt kiểm tra về môi trường tại các mỏ khai thác, chế biến đá... Tuy nhiên, vẫn có một số đơn vị được cấp phép khai thác, chế biến khoáng sản chưa thực hiện đầy đủ thủ tục như quan trắc, giám sát môi trường, làm môi trường sinh thái nơi có mỏ bị ô nhiễm.
- P.V: Nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng trên và những giải pháp chấn chỉnh những bất cập trong quản lý khai thác khoáng sản gắn với BVMT?
- Ông Nguyễn Minh Châu: Thực trạng nêu trên là do một số đơn vị được cấp phép khai thác, chế biến khoáng sản chưa chú trọng đến công tác BVMT, sử dụng công nghệ khai thác, chế biến khoáng sản lạc hậu. Để giải quyết thực trạng trên, Sở cùng các ngành chức năng, địa phương liên quan đã có nhiều giải pháp như kiên quyết không cấp phép khai thác cho những dự án sử dụng công nghệ khai thác, chế biến khoáng sản lạc hậu, trước khi cấp phép các hồ sơ về thiết kế, môi trường phải được các ngành chức năng thẩm định, phê duyệt. Yêu cầu các chủ đầu tư thực hiện nghiêm việc quan trắc, giám sát môi trường, nếu dự án nào vi phạm về môi trường sẽ xử lý ngay, yêu cầu dừng khai thác hoặc thu hồi giấy phép.
- P.V: Từ ngày 01/10/2012, mức thu phí BVMT mới theo quy định của HĐND và UBND tỉnh đi vào thực thi sẽ có tác dụng như thế nào đối với công tác BVMT trong khai thác khoáng sản?
- Ông Nguyễn Minh Châu: Trước đây việc thu phí thực hiện theo Quyết định số 4353/2008/QĐ-UBND ngày 31/8/2008 của UBND tỉnh, mức thu theo khoáng sản thành phẩm, điều này dẫn đến việc các doanh nghiệp khai thác tràn lan để lấy khoáng sản thành phẩm, gây thất thoát tài nguyên và ô nhiễm môi trường lớn. Mặt khác mức thu này so với biến động thị trường hiện tại là thấp, không đảm bảo kinh phí cho công tác bảo vệ và đầu tư cho môi trường ở những địa phương có hoạt động khai thác khoáng sản. Vì vậy căn cứ vào Nghị định số 74 của Chính phủ, Thông tư số 158 của Bộ Tài chính về phí BVMT, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định số 2264/2012/QĐ-UBND ngày 20/7/2012 về mức thu phí BVMT trong khai thác khoáng sản, Quyết định số 2703/2012/QĐ-UBND ngày 22/8/2012 quy định tỷ lệ quy đổi từ khoáng sản thành phẩm sang khoáng sản nguyên khai làm cơ sở để tính phí BVMT. Hai quyết định trên sẽ áp dụng từ ngày 01/10/2012 và có một số nét mới so với QĐ cũ như: mức thu phí đối với các loại tăng từ 1,5 đến 3 lần, các khoáng sản phải qua sàng tuyển, làm giàu thì phải nhân với tỷ lệ quy đổi để tính phí. Việc áp dụng mức thu này sẽ đảm bảo kinh phí cho công tác bảo vệ và đầu tư cho môi trường ở những địa phương có hoạt động khai thác khoáng sản, phòng ngừa và hạn chế các tác động xấu đối với môi trường, khắc phục suy thoái, ô nhiễm môi trường, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ và tái tạo cảnh quan môi trường tại địa phương nơi có hoạt động khai thác khoáng sản.
- P.V: Xin cảm ơn ông!
Mai Tuyết-Thúy Hòa (Báo Văn hóa đời sống thực hiện)